دیدن خواب های داستان‌گونه، زنده و پرجزئیات در مرحله REM
یافته‌های محققان نشان می‌دهد رویاهایی که در مرحله REM می‌بینیم، تقریبا همیشه داستان‌گونه، زنده و پرجزئیات هستند و بهتر به یاد می‌آیند.
به گزارش تجارت ایده‌آل، می‌گویند سالوادور دالی و توماس ادیسون برای تحریک خلاقیتشان از رویاها استفاده می‌کردند. به این صورت که خود را در آستانه خواب قرار می‌دادند و درست قبل از فرو رفتن کامل در بیهوشی، بیدار می‌شدند تا تصاویر خیال‌گونه‌ای را که دیده بودند، ثبت کنند. اما این تجربه، اگر درست باشد، خلاف یافته‌هایی است که محققان درباره خواب و رویا به دست آورده‌اند.
یافته‌های دانشمندان می‌گوید رویا فقط در مرحله‌ای از خواب به نام حرکت سریع چشم یا REM رخ می‌دهد. اما آیا واقعا می‌توان در مراحل دیگر خواب هم رویا دید، همان‌طور که دالی و ادیسون ظاهراً انجام می‌دادند؟
کارشناسان می‌گویند: بله. هرچند رویاها در مراحل مختلف خواب شکل و کیفیت متفاوتی دارند، REM تنها زمان رویا دیدن نیست.
خواب REM چیست؟
به گزارش لایوساینس، ایزابل آرنولف، عصب‌شناس خواب در دانشگاه سوربن پاریس می‌گوید: باور اینکه رویا فقط در خواب REM اتفاق می‌افتد، از کسانی می‌آید که آشنایی عمیقی با این موضوع ندارند یا اطلاعاتشان قدیمی است.
خواب REM نخستین‌بار در دهه ۱۹۵۰ شناسایی شد و به دلیل ویژگی‌های مشهودی مانند امواج مغزی شبیه بیداری، حرکت سریع چشم‌ها و فلج کامل بدن، با رویا پیوند خورد. دانشمندان تصور می‌کردند این حرکات چشم بازتابی از تماشای رویا است و فلج شدن بدن مانع اجرای حرکات رویا در دنیای واقعی می‌شود.
مرحله REM حدود ۲۵ درصد از خواب شبانه را تشکیل می‌دهد و در تقویت حافظه، پردازش احساسات و خلاقیت نقش مهمی دارد. اما برخلاف تصور رایج، رویا فقط محدود به این مرحله نیست.
درست است که وقتی افراد در مرحله REM بیدار می‌شوند، اغلب رویاهای واضح با خط داستانی قوی به یاد می‌آورند، اما تحقیقات نشان داده که در خواب غیر REM یا (NREM) هم رویا اتفاق می‌افتد.
تفاوت رویاهای REM و غیر REM
در یک پژوهش، آرنولف با استفاده از دارویی مرحله REM را در گروهی از داوطلبان سرکوب کرد و آنها را در طول شب چند بار بیدار کرد. بسیاری از آنها، حتی بدون ورود به REM، گفتند که محتوای ذهنی شبیه رویا داشته‌اند. با این حال، ساختار و جزئیات این رویاها متفاوت بود.
فرانچسکا سیکلاری، پژوهشگر خواب در مؤسسه علوم اعصاب هلند، توضیح می‌دهد: رویاهای NREM کمتر رخ می‌دهند، کوتاه‌ترند، وضوح و جزئیات کمتری دارند، بیشتر مفهومی یا شبیه افکارند و اغلب داستان منسجمی ندارند. در مقابل، رویاهای REM تقریبا همیشه داستان‌گونه، زنده و پرجزئیات هستند.
سیکلاری با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) دریافته که رویاهای REM و NREM از نظر برخی الگوهای مغزی شباهت‌هایی دارند، هرچند این دو مرحله خواب به‌طور کلی در اسکن EEG متفاوت دیده می‌شوند. همچنین وقتی فعالیت مغز آهسته‌تر است، احتمال یادآوری رویا هنگام بیداری کمتر می‌شود.
پرسش‌های بی‌پاسخ
با وجود پیشرفت‌ها، دانشمندان هنوز دقیقا نمی‌دانند مغز چگونه رویا تولید می‌کند، چرا یادآوری آن سخت است و اساسا چرا رویا می‌بینیم. آنها امیدوارند مطالعه رویا و تفاوت‌های آن در مراحل مختلف خواب سرنخ‌های بیشتری درباره عملکرد مغز انسان ارائه دهد.
منبع: همشهری آنلاین