معجزه شق القمر چیست؟

زمان دقیق وقوع معجزه

بنا بر نقل مورخین، این معجزه در تاریخ ۱۳ ذی‌الحجه سال پنجم بعثت (یا پنج سال قبل از هجرت) در مکه اتفاق افتاد. علامه طباطبائی در تفسیر المیزان اشاره

می‌کند که این رویداد در آغاز شب چهاردهم ذی‌الحجه، زمانی که ماه به صورت بدر کامل بود، در مدتی کوتاه به وقوع پیوست. اجماع محدثین شیعه و اهل سنت بر

این است که این معجزه در زمان حیات رسول خدا (ص) و در شهر مکه رخ داده است.

آیات قرآن و گواهی بر شق القمر

بیشتر مفسران بر این باورند که آیات ابتدایی سوره قمر مستقیماً به این حادثه اشاره دارد: «اِقْتَرَبَتِ السَّاعَهُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ وَإِن یَرَوْاْ آیَهً یُعْرِضُواْ وَ یَقُولُواْ سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ»

(نزدیک شد آن ساعت و از هم شکافت ماه. و هر گاه نشانه‌ای ببینند روی بگردانند و گویند: «سحری دایم است.»). این آیات، هم وقوع معجزه و هم واکنش لجوجانه

مشرکان را تأیید می‌کند.

شرح ماجرا: درخواست عجیب سران قریش

روایات تاریخی که عموماً از ابن عباس و انس بن مالک نقل شده، بیان می‌کنند که سران قریش مانند ابوجهل و ولید بن مغیره، نزد پیامبر (ص) آمدند و گفتند: «اگر در

ادعای نبوت خود صادق هستی، این ماه را برای ما دو نیم کن!» پیامبر (ص) از آن‌ها پرسید که آیا در صورت وقوع این امر ایمان خواهند آورد و آن‌ها پاسخ مثبت دادند.

لحظه وقوع معجزه بزرگ پیامبر

پس از درخواست مشرکان، پیامبر اکرم (ص) به درگاه الهی دعا و استغاثه کرد. سپس با اشاره انگشت مبارک خود، ماه به دو نیمه تقسیم شد. یک نیمه بر فراز کوه

صفا و نیمه دیگر بر فراز کوه مروه قرار گرفت، به طوری که تمام مکه از نور آن روشن شد. در آن لحظه، پیامبر (ص) فرمود: «اشهدوا، اشهدوا» یعنی گواه باشید و

بنگرید.

واکنش مشرکان: انکار و اتهام سحر

با دیدن این صحنه شگفت‌انگیز، مؤمنان تکبیر گفتند، اما سران کفر طبق عادت خود، این معجزه پیامبر را انکار کرده و فریاد زدند: «محمد ما را جادو کرد!». برخی دیگر

برای توجیه، گفتند که جادوی او تنها بر ما اثر دارد و باید از کاروان‌ها و مسافرانی که از بیرون شهر می‌آیند، سؤال کنیم. هنگامی که از مسافران پرسیدند، آن‌ها نیز

تأیید کردند که در همان شب، شکافته شدن ماه را مشاهده کرده‌اند.

سندیت تاریخی و روایی شق القمر

گزارش‌های این معجزه در منابع معتبر تاریخی، روایی و تفسیری شیعه و سنی مانند «البدایه و النهایه»، «تفسیر طبری»، «بحارالانوار» و «تفسیر المیزان» به صورت

گسترده نقل شده است. قاضی عبدالرحمن ایجی، از علمای بزرگ اهل سنت، روایات این واقعه را در حد تواتر (روایتی که توسط افراد بسیار زیادی نقل شده و

احتمال دروغ بودن آن صفر است) می‌داند.

نکته قابل توجه این است که روایات صحیح و معتبر پذیرفته شده‌اند، اما برخی نقل‌های ضعیف و ساختگی، مانند وارد شدن ماه در گریبان پیامبر (ص) و خروج آن از

آستین ایشان، از سوی علما و محدثین بزرگ مانند ابن کثیر، جعلی و بی‌اساس دانسته شده است.