شوک دوباره به سفره مردم/ برنج گران‌تر شد
طبق گزارش مرکز آمار، قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه‌یک به ۱۸۰ هزار تومان رسید که نسبت به ماه قبل ۶.۱ درصد و نسبت به سال گذشته بیش از ۶۰ درصد افزایش داشته است.
به گزارش تجارت ایده آل؛با وجود تأکید مکرر مسئولان بر ثبات قیمت‌ها، بازار برنج همچنان درگیر گرانی است؛ این در حالی است که ستاد تنظیم بازار، قیمت رسمی برنج‌های ایرانی را اعلام کرده، اما در عمل، این نرخ‌ها اجرایی نشده‌اند.
قیمت برنج ایرانی از ۱۳۰ هزار تومان عبور کرد
ستاد تنظیم بازار قیمت رسمی هر کیلو برنج طارم و هاشمی را ۱۳۰ هزار تومان اعلام کرده است، اما بررسی بازار نشان می‌دهد که این نرخ در واقعیت رعایت نمی‌شود. در حال حاضر، برنج هاشمی درجه یک، بدون بسته‌بندی مشخص، در بازار تا کیلویی ۲۵۰ هزار تومان نیز عرضه می‌شود. حتی برنج‌های بسته‌بندی‌شده نیز در بازه قیمتی ۱۶۰ تا ۲۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسند.
قیمت برنج هندی، پاکستانی و خارجی چقدر شد؟
افزایش قیمت محدود به برنج ایرانی نیست. قیمت هر کیلو برنج هندی بدون بسته‌بندی در بازار حدود ۷۷ هزار تومان است و نمونه‌های بسته‌بندی‌شده آن گاه تا ۱۰۰ هزار تومان نیز قیمت‌گذاری می‌شوند. این در حالی است که سال گذشته قیمت برنج هندی باید حدود ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان و برنج پاکستانی ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شد.
چرا قیمت برنج ایرانی افزایش پیدا کرد؟
برخی کارشناسان، دلیل اصلی این افزایش قیمت را سیاست‌های نادرست دولت در کنترل بازار می‌دانند. حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، معتقد است که گرانی ارز و تغییر سیاست ارزی دولت از ارز نیمایی به ارز توافقی، یکی از عوامل اصلی گرانی برنج است.
فرهادی می‌گوید: «از اواخر سال گذشته، با رشد قیمت دلار آزاد و انتقال سیاست ارزی به سمت ارز توافقی، واردکنندگان اقدام به عرضه محدود و دوفاکتوره کالا کرده‌اند و همین مسئله باعث بالا رفتن قیمت‌ها شد.»
برنج تقلبی در بازار چگونه عرضه می‌شود؟
افزایش قیمت برنج ایرانی باعث گسترش پدیده تقلب در بازار شده است. فرهادی هشدار می‌دهد که برخی سودجویان، برنج پاکستانی که از نظر ظاهر و پخت شباهت زیادی به برنج ایرانی دارد را با برنج هاشمی یا فجر مخلوط کرده و به عنوان برنج ایرانی با قیمت بالا می‌فروشند. در بسیاری از مواقع، مصرف‌کننده قادر به تشخیص تفاوت این برنج‌ها نیست و متحمل ضرر می‌شود.
فروش دوفاکتوره، عامل گرانی بازار برنج؟
یکی دیگر از مشکلات جدی، شیوه توزیع کالا توسط واردکنندگان است. به گفته فرهادی، برخی واردکنندگان پس از دریافت ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی، برنج را با قیمت مصوب به صورت رسمی به بنکداران می‌فروشند، اما از طرف دیگر مابه‌التفاوت قیمت را به صورت غیررسمی و شخصی دریافت می‌کنند. برخی شرکت‌ها حتی اجباراً کالاهای کم‌تقاضا را همراه با برنج با قیمت بالا به بنکداران تحمیل می‌کنند.
فشار نهایی بر دوش مصرف‌کننده و اصناف
در این چرخه فسادگونه، بیشترین آسیب متوجه اصناف و مردم است. بنکداران مجبور به خرید ترکیبی کالا می‌شوند و برای جبران ضرر، قیمت نهایی فروش را افزایش می‌دهند. با این حال، جریمه‌ها به نام اصناف ثبت می‌شود و مصرف‌کننده نهایی، دو برابر قیمت واقعی، برنج مورد نیاز خود را تهیه می‌کند.
راهکار دولت برای کنترل بازار برنج چیست؟
با افزایش بی‌رویه قیمت برنج، همزمان با وعده‌های قبلی وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر کنترل بازار، هنوز اقدام مؤثری از سوی نهادهای نظارتی دیده نشده است. غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، پیش‌تر اعلام کرده بود که افزایش ناگهانی قیمت‌ها در بازار برنج «کاملاً غیرمنطقی» است و باید با آن برخورد شود. اما در عمل، به نظر می‌رسد که بازار همچنان در اختیار سودجویان باقی مانده و سیاست‌های دولت در زمینه کنترل قیمت، به مرحله اجرا نرسیده است.
منبع همشهری