راز افزایش نعمت از دیدگاه امام علی(ع) این کار ساده است
اهمیت شکر و سپاسگزاری از نعمت های الهی، آموزه ای کلیدی در کلام امام علی (ع) در نهج البلاغه و سایر معصومین است. این بزرگان تاکید دارند که شکرگزاری نه تنها مانع از دست رفتن نعمت ها می شود، بلکه راهی قطعی برای افزایش نعمت های بیشتر و جلب برکات دنیوی و اخروی است. در این مطلب به بررسی ابعاد مختلف این فضیلت بزرگ می‌پردازیم.
به گزارش تجارت ایده‌آل، اهمیت شکر و سپاسگزاری از نعمت های الهی، آموزه ای کلیدی در کلام امام علی (ع) در نهج البلاغه و سایر معصومین است. این بزرگان تاکید دارند که شکرگزاری نه تنها مانع از دست رفتن نعمت ها می شود، بلکه راهی قطعی برای افزایش نعمت های بیشتر و جلب برکات دنیوی و اخروی است. در این مطلب به بررسی ابعاد مختلف این فضیلت بزرگ می‌پردازیم.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در حکمت ۱۳ نهج البلاغه، در باب اهمیت شکر و تأثیر آن بر پایداری نعمت‌ها می‌فرمایند: «هنگامی که مقدمات نعمت ها به شما روی آورد، ادامه آن را به واسطه کمی شکرگزاری از خود دور نسازید.» این بیان گهربار، بر نقش حیاتی شکر در حفظ و افزایش نعمت و رحمت الهی تاکید دارد.
در تأیید این مطلب، امام هادی علیه السلام نیز در روایتی عمیق و کمتر شنیده شده (تحف العقول، ج ۱، ص ۴۸۳)، ارزش شکرگزاری را فراتر از خود نعمت مادی می‌دانند: «خوشبختیِ شکرگزاری برای شاکر بیشتر از خوشبختی او به نعمتی است که موجب شکر شده است، زیرا نعمت، متاعی فانی است، اما شکر، نعمت و عاقبت است.» آری، «شُکر» خود نعمتی ماندگار و موجب افزایش نعمت و ضامن عاقبت به خیری است.
این وعده الهی که «اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود.» (سوره ابراهیم، آیه ۷)، نشان‌دهنده اهمیت این عمل در پیشگاه خداوند است. جالب آنکه به فرموده امام علی علیه السلام، این افزایش نعمت حتی قبل از جاری شدن شکر بر زبان، با شکر قلبی محقق می‌شود: «چون خداوند به بنده ای نعمتی دهد و بنده در دل، شکر آن نعمت را بگزارد، پیش از آن که سپاسگزاری از آن را به زبان آورد، مستوجب افزایش آن نعمت گردد.» (وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۳۱۱).
با وجود این همه تاکید بر شکرگزاری، نباید از دو نکته اساسی غافل شد. نخست آنکه، این توفیق شکر نیز خود نعمتی بزرگ و نشانه‌ای از رحمت واسعه الهی است. سیدالساجدین، امام سجاد علیه السلام، در مناجات الشاکرین به این حقیقت اشاره دارند: «(خدایا!) سپاسگزاری‌ات چگونه برای من امکان پذیر است، در حالی که سپاسم نسبت به تو، خود نیازمند سپاسی دیگر است…» گویی به مصداق شعر سعدی: «از دست و زبان که برآید / کز عُهدهٔ شکرش به‌درآید؟»
نکته دوم و بسیار حیاتی، درک حقیقت شکر است. شکرگزاری صرفاً یک امر زبانی یا حتی قلبی نیست، بلکه باید در عمل و با «دوری از گناه» و هرآنچه خداوند متعال نسبت به آن رضایت ندارد، تجلی یابد. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «شکر نعمت عبارت است از دوری کردن از حرام‌ها.» (اصول کافی، ج ۲، ص ۹۵). این تعریف، شکر را به یک سبک زندگی الهی و تعهد عملی به دستورات پروردگار پیوند می‌زند و راهی برای جلب رضایت و افزایش نعمت‌های بیشتر الهی است.