توقف واردات برنج پاکستانی، جرقه گرانی در بازار داخلی برنج

به گزارش تجارت ایده آل،افزایش شدید هزینه‌های واردات و محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات برنج، قیمت انواع برنج خارجی در بازار داخلی را به طور چشمگیری افزایش داد. ارزیابی‌های نشان می‌دهد قیمت برنج پاکستانی از برنج ایرانی جانماند و در برخی مناطق کشور به مرزهای قیمتی بی‌سابقه‌ای رسید،‌ بطوریکه حتی تا دو برابر افزایش قیمت رسید.

این افزایش قیمت تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله ممنوعیت و محدودیت در واردات برنج پاکستانی و عدم تخصیص ارز صورت گرفت و تغییرات نرخ ارز و مشکلات حمل‌ونقل جهانی هم بر این رشد اثرگذار بوده است. افزایشی که نگرانی‌های بسیاری را در خصوص قدرت خرید مصرف‌کنندگان و تأثیرات آن بر معیشت خانوارها به همراه داشته است.

براساس داده‌های گمرک، ارزش واردات «برنج کامل سفیدشده، صیقلی یا براق» به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی در نیمه نخست سال جاری به ۹۶۹ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار رسید. این نشان‌دهنده افزایش قابل توجه واردات این محصول در مقایسه با سال‌های گذشته است.

روند واردات برنج در کنار اعمال برخی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در واردات این کالا، موجب شد که بازار داخلی در سال جاری با افزایش چشمگیر قیمت‌ها روبه‌رو شود. به‌طور مشخص، قیمت برنج داخلی از مرز ۳۵۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم عبور کرد، که این جهش قیمتی نگرانی‌های زیادی را در میان مصرف‌کنندگان و فعالان بازار ایجاد کرده است. در همین راستا، وزارت جهاد کشاورزی به منظور مدیریت این وضعیت، واردات برنج را حتی در فصل برداشت نیز در دستور کار قرار داد. این اقدام، که به‌طور معمول در سال‌های گذشته به دلایل مختلف از جمله حمایت از تولید داخلی انجام نمی‌شد، انتقادات و نگرانی‌هایی را از سوی کشاورزان و کارشناسان به همراه داشته است.

کشاورزان داخلی بر این باورند که واردات برنج در فصل برداشت می‌تواند بر میزان عرضه و تقاضای داخلی اثر منفی بگذارد و در نهایت منجر به افزایش بیشتر قیمت‌ها در بازار شود. این پیش‌بینی‌ها در عمل محقق شد و قیمت برنج ایرانی در برخی مناطق از ۴۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم عبور کرد. از سوی دیگر، برنج پاکستانی نیز با افزایش قیمت قابل توجهی مواجه شد و به مرز ۲۰۰ هزار تومان رسید. این تحولات قیمت‌ها نشان‌دهنده نوسانات شدید بازار برنج در سال جاری است و نگرانی‌های زیادی را در خصوص تأثیر آن بر معیشت خانوارها به‌ویژه قشرهای آسیب‌پذیر برانگیخته است.

این وضعیت به‌ویژه در شرایطی که برنج به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقلام غذایی در کشور محسوب می‌شود، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و استراتژی‌های مؤثر در زمینه تولید، واردات و تنظیم بازار است. به نظر می‌رسد که برای مدیریت این بحران، دولت باید سیاست‌های دقیق‌تری در خصوص حمایت از تولید داخلی و تنظیم واردات اتخاذ کند تا علاوه بر حفظ ثبات قیمتی، به کشاورزان داخلی نیز آسیبی وارد نشود.

 

دلایل افزایش قیمت برنج در بازار از زبان رئیس انجمن تولیدکنندگان برنج

محمد مختاریانی رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در گفتگو با «اقتصادنیوز» در خصوص دلایل افزایش قیمت برنج وارداتی در بازار به این نکته اشاره می‌کند که سیاست‌های دولت در قبال واردات برنج، به‌ویژه اعمال محدودیت و در برخی مقاطع توقف واردات برنج پاکستانی و مشکلات مربوط به عرضه برنج هندی، تاثیرات منفی بر قیمت‌ها گذاشت و موجب شد تا قیمت برنج ایرانی و خارجی در بازار شکل افزایش به خود گیرد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در خصوص قیمت برنج وارداتی، علل اصلی افزایش قیمت‌ها به این نکته اشاره کرد: قیمت برنج وارداتی، به‌ویژه برنج پاکستانی، به دلایلی ریشه در سیاست‌های وارداتی کشور دارند، عواملی که موجب افزایش قیمت این مدل برنج در بازار شد. از سوی دیگر یکی از مشکلات اساسی این است که دولت از ورود برنج‌های پاکستانی به بازار جلوگیری کرد که این اقدام با توجه به نزدیکی ذائقه ایرانی‌ها به برنج پاکستانی تاثیر بسیاری در بازار داشت.

مختاری در خصوص زمان ممنوعیت واردات برنج پاکستانی گفت: از اردیبهشت ماه سال جاری، دولت تصمیم به ممنوعیت واردات برنج پاکستانی گرفت. به‌نظر من، این تصمیم کاملاً اشتباه بود. چرا که ذائقه مردم به سمت برنج پاکستانی است و این ممنوعیت به‌طور مستقیم بر بازار تأثیر گذاشت. در حالی که اگر واردات برنج پاکستانی آزاد بود، قیمت‌ها به مراتب پایین‌تر می‌ماند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا دولت چنین تصمیمی گرفت و این تصمیم چه تبعاتی به دنبال داشت به این نکته اشاره کرد که ممنوعیت واردات برنج پاکستانی باعث شد که قیمت این نوع برنج به شدت افزایش یابد. همچنین، قیمت برنج ایرانی نیز تحت تأثیر قرار گرفت. وقتی شما واردات یک محصول را متوقف می‌کنید، به طور طبیعی قیمت آن محصول و جایگزین‌هایش افزایش می‌یابد. در مورد برنج ایرانی هم همین اتفاق افتاد و قیمت‌ها به شدت بالا رفت. همچنین وقتی یک کالا وارد کشور نمی‌شود، با کمبود عرضه مواجه می‌شویم و همین موضوع باعث می‌شود که قیمت‌ها بیشتر افزایش یابد.

مختاری در مورد اینکه آیا این اتفاق برای برنج هندی هم رخ داده یا خیر عنوان کرد: در مورد برنج هندی، وضعیت کمی پیچیده‌تر است. حدود سه ماه پیش مصوبه‌ای صادر شد و براساس آن به واردکنندگان از توزیع مستقیم برنج در بازار منع شدند. براساس این مصوبه واردکنندگان ملزم شدند برنج‌های وارداتی را به دولت تحویل دهند و عرضه از سوی دولت صورت گیرد. این تصمیم هم مشکلات خاص خود را به دنبال داشت و آن هم به تاخیر دولت در خریداری برنج از واردکنندگان بازمی‌گشت، بطوریکه در این مدت واردکنندگان به دفعات از دولت درخواست کردند که برنج‌های وارداتی را خریداری کند، اما دولت در این زمینه تعلل کرد و هنوز هم اقدام مؤثری در این خصوص صورت نگرفته است. این مسئله باعث شده که بازار به شدت دچار مشکلاتی از جمله کمبود عرضه و افزایش قیمت‌ شود.

با این شرایط می‌توان گفت این محدودیت مشکلات بسیاری را به وجود آورده است، چرا که دولت برنج‌های خریداری شده را در بازار توزیع نمی کند بلکه از واردکننده خریداری و دپو می‌کنند که این سردرگمی و گرانی در بازار را دامن زده است.

راهکار حل مشکل برای کنترل قیمت

رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در ادامه با اشاره به اینکه، چرا واردکنندگان نمی‌توانند به راحتی برنج وارد کنند و آن را به بازار عرضه کنند عنوان کرد: یکی از مشکلات اصلی این که واردکنندگان برنج با مشکلات جدی در تأمین ارز مواجه‌اند. در حالی که بسیاری از آنها از یک سال پیش واردات برنج را متوقف کرده‌اند، هنوز هم نتواسته‌اند ارز مورد نیاز خود را برای واردات تأمین کنند. این مسئله در حالی است که دولت هیچ حمایتی از واردکنندگان نمی‌کند و همچنان برنج‌های وارداتی به‌صورت کامل در اختیار دولت قرار می‌گیرند. به‌طور خلاصه، دولت خود مانع از عرضه این کالا به بازار است و همین مسئله باعث ایجاد کمبود و در نتیجه افزایش قیمت‌ها می‌شود.

مختاری در خصوص اینکه با چه روشی می‌توان بازار را کنترل کرد به این نکته اشاره کرد که من معتقدم که دولت باید هرچه سریع‌تر سیاست‌های خود را اصلاح کند. این که واردات برنج پاکستانی قطع شود یا برنج هندی تنها به دست دولت تحویل داده شود، نه‌تنها مشکلات زیادی ایجاد کرده، بلکه به افزایش قیمت‌ها دامن زده است. باید واردات به‌طور آزادانه و منظم انجام شود تا نیاز بازار برطرف شود و قیمت‌ها به تعادل برسد. اگر دولت بخواهد به همین روند ادامه دهد، قیمت‌ها باز هم بیشتر خواهد شد و در نهایت این مشکلات به ضرر مصرف‌کنندگان تمام خواهد شد. باید اجازه داده شود که واردکنندگان بتوانند به‌طور مستقیم واردات خود را انجام دهند و در نتیجه بازار برنج به تعادل برسد.

 

خاکی: ۱۰ ماه است که دولت ارز واردکنندگان برنج را پرداخت نمی کند

در ادامه مجیدرضا خاکی دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران نیز در خصوص دلیل افزایش قیمت برنج وارداتی در کشور به موضوع ممنوعیت‌های اعمال شده از سوی دولت برای واردات برنج پاکستانی اشاره کرد و افزود: این محدودیت موجب شد تا شاهد افزایش قیمت برنج وارداتی و ایرانی در بازار باشیم، از سوی دیگر حدود ۱۰ ماه است که دولت ارز واردکنندگان برنج را پرداخت نکرده است و این امر هم در واردات برنج اثرگذار بوده، چرا که امکان خرید از تولیدکنندگان برنج هندی و تاخیر در پرداخت وجود دارد، اما تولیدکنندگان پاکستانی به صورت نقد می‌فروشند که این امر مشکلات بسیاری را به همراه دارد.