تهران در مرز انفجار جمعیتی؛ شهرداری: قانون هست، اراده نیست
در حالی‌که تهران زیر فشار بحران‌هایی چون آلودگی هوا، ترافیک، کمبود مسکن و فرسودگی بافت شهری نفس می‌کشد، سومین همایش ملی حقوق شهروندی در برج میلاد برگزار شد. مسئولان شهری و قضایی هر یک از ترک‌فعل‌ها و تعلل دستگاه‌ها سخن گفتند.
به گزارش تجارت ایده‌آل، در شرایطی که کلان‌شهر تهران با چالش‌هایی چون آلودگی هوا، بحران مسکن، رشد بی‌ضابطه جمعیت، و فرسایش زیرساختی روبه‌روست، سومین همایش ملی حقوق شهروندی با حضور مسئولان قضایی، شهری و کشوری برگزار شد. شهردار تهران در این مراسم، قانون اساسی را “بزرگترین منشور حقوق شهروندی” خواند و از تلاش شهرداری برای تحقق اصول این میثاق ملی سخن گفت؛ اما آنچه در عمل مشهود است، تضاد میان قانونِ نوشته‌شده و واقعیتِ زیست‌شده در پایتخت است.
قانون داریم، اما قانون‌گریزی مزمن‌تر از آلودگی هواست
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، با تأکید بر لزوم پایبندی همه دستگاه‌ها به اصول قانون اساسی، اعلام کرد: «حقوق شهروندی یعنی حق برخورداری از محیط سالم، هوای پاک، مسکن، اشتغال، آموزش و آرامش.» اما در ادامه اعتراف کرد: «در موضوعاتی مانند آلودگی هوا، با وجود ۲۳ دستگاه مسئول، مردم فقط یک چیز می‌خواهند: نتیجه!» این جمله، تلخ‌ترین اعتراف به فقدان اراده جمعی و پاسخگویی در نظام حکمرانی شهری است.
وقتی شهرداری‌ها جای نهادهای مسئول را پر می‌کنند
شهردار تهران با اشاره به اینکه اصل ۵۰ قانون اساسی همه را به حفظ محیط‌زیست مکلف کرده، از اقدامات شهرداری برای کاهش آلاینده‌ها گفت: «تولید آسفالت را از ۵۲۰ هزار تن به ۱.۷ میلیون تن رسانده‌ایم، با آلایندگی کمتر.» هرچند این آمار می‌تواند نویدبخش باشد، اما وقتی سهم شهرداری در مقابله با بحران آلودگی، فراتر از وظایف مصوبش می‌شود، این پرسش مطرح است که پس نقش دیگر نهادهای مسئول چیست؟
آمارهای نگران‌کننده؛ آینده‌ای مبهم برای تهران
زاکانی به چالش مسکن و رشد نامتوازن جمعیتی اشاره کرد و گفت: «۵۱ درصد تهرانی‌ها مستأجرند و با رشد جمعیت در شهرهای اطراف، تا سال ۱۴۰۵ تهران در آستانه انفجار قرار می‌گیرد.» این هشدار، زنگ خطری‌ست برای نهادهایی که هنوز درگیر جزئیات بروکراتیک و بی‌توجه به پیامدهای بلندمدت توسعه بی‌ضابطه هستند.
رئیس دادگستری تهران: برخی ترک‌فعل‌ها محکومیت کیفری گرفته‌اند
القاصی‌مهر، رئیس کل دادگستری تهران، با صراحت از نقض حقوق شهروندان گفت و تأکید کرد: «دستگاه‌هایی که به قانون هوای پاک عمل نکردند، محکوم شده‌اند.» وی افزود: «حق تنفس سالم و زیستن در محیط ایمن، در تهران زیر سؤال رفته است. سلامت و امنیت جانی مردم دستخوش ترک‌فعل و قانون‌گریزی شده است.»
او با لحنی انتقادی ادامه داد: «قانون کم نداریم؛ آنچه نداریم، اراده برای اجراست. بعضی از پرونده‌ها هنوز در جریان رسیدگی است و برخی نهادها عملاً در برابر اجرای قوانین، مقاومت دارند.»
چمران: تهران دیگر باغ‌شهر نیست؛ هوای پاک حق مسلم ماست
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در اظهاراتی تلخ به نابودی باغات تهران و آلودگی‌های گسترده اشاره کرد و گفت: «تهران روزگاری باغ‌شهر بود؛ امروز اما، ساختمان‌سازی افسارگسیخته ریه‌های این شهر را بسته است.» او تأکید کرد: «هوای پاک، حق طبیعی مردم است. نباید اجازه داد با رشد بی‌رویه جمعیت و تراکم‌فروشی، این حق از شهروندان سلب شود.»