افسارگسیختگی قیمت طلا و ارز در بازار؛ کسی پاسخگو نیست؟
روز گذشته بارش برف و سپید پوش شدن اکثر استان‌های کشور در کنار افزایش قیمت شدید دلار و طلا در فضای مجازی صحنه‌های عجیبی را خلق کرد.
به گزارش تجارت ایده‌آل، روزگذشته بارش برف و سپید پوش شدن اکثر استان‌های کشور در کنار افزایش قیمت شدید طلا و ارز در فضای مجازی صحنه‌های عجیبی را خلق کرد.
عکس‌های ناامیدی جوانان کشور با موزیک‌های غمگین و تم برفی سوژه اصلا درفضاهای مجازی هستند.اما این بهم ریختگی بازار مالی که هر ایرانی را ناامیدتر کرده به چه دلیل است؟
قیمت دلار روزگدشته به ۹۰ هزارتومان هم رسید. روند افزایشی قیمت دلار در سرمای پایتخت و بازار نیمه تعطیل ارز حکایت از رشد انتظارات تورمی متاثر از اخبار سیاسی دارد. یعنی متهم ردیف اول ناهنجاری بازار مالی کشور اخبار سیاسی است.
تحریم‌های قدیمی و جدید بی تقصیر نیستند
تحریم‌های قدیمی و جدید آمریکا نسبت به ایران و تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های اقتصادی می‌توانند دسترسی ایران به بازارهای جهانی و ارزهای خارجی را محدود کنند که این امر باعث افزایش تقاضا برای دلار و بالا رفتن قیمت آن می‌شود.
نرخ بالای تورم در ایران باعث کاهش ارزش ریال و افزایش قیمت دلار می‌شود. وقتی قیمت‌ها در داخل کشور افزایش می‌یابد، مردم به دنبال محافظت از سرمایه خود عمدتاً به خرید دلار می‌پردازند. این امر تا حدی زیاد است که برخی اجاره دهنده‌های مسکن، کرایه‌های خود را به دلار از مستاجر دریافت می‌کنند! این امر نمونه‌ای از تعاملات اقتصادی در سطح خرد و بی اعتمادی بازیگران اقتصادی کوچک به بازار مالی کشور است.
نوسانات سیاسی عامل افزایش تقاضا برای دلار
بی‌ثباتی‌های سیاسی و تنش‌ها در داخل و خارج از کشور می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای دلار به عنوان یک ارز امن شود. موضوع تشدید تحریم‌های ایران از سوی آمریکا و برخی اظهارات در خصوص تعیین تکلیف مسائل هسته‌ای ایران، بازارهای مالی را در مرز حساسی قرار داده است. معامله‌گران در روز‌های اخیر به اخبار سیاسی توجه ویژه‌ای دارند و تصمیمات مسئولان ایران در خصوص این اخبار را برای آینده اقتصاد ایران مهم می‌دانند.
عدم مدیریت نرخ ارز توسط دولت و بانک مرکزی
مدیریت نرخ ارز توسط دولت و بانک مرکزی می‌تواند بر نرخ دلار تأثیر بگذارد. هرگونه تغییر در سیاست‌های ارزی می‌تواند نوسانات قابل توجهی را ایجاد کند.
سیاست‌های ارزی دولت می‌تواند با روش‌های مختلفی بر قیمت دلار تأثیر بگذارد. در ایران، بانک مرکزی و دولت تصمیم هایی اتخاذ می‌کنند تا به کنترل نرخ ارز بپردازند. برای مثال اگر بانک مرکزی نرخ ارز را بالاتر از نرخ بازار آزاد تعیین کند، ممکن است به کاهش تقاضا برای دلار و در نتیجه کاهش قیمت آن در بازار آزاد بیانجامد.
یا در بخش محدودیت‌های ارزی،دولت ممکن است محدودیت‌هایی برای واردات یا صادرات ارز اعمال کند. این محدودیت‌ها می‌توانند سبب کاهش عرضه دلار در بازار و در نتیجه افزایش قیمت آن شوند.
همچنین دولت با تغییرات در مالیات نیز می‌تواند بر اقتصاد و در نتیجه بر قیمت دلار تأثیر بگذارد. افزایش مالیات می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها برای شرکت‌ها شود و در نتیجه قیمت را بالا ببرد.
عرضه و تقاضا مصنوعی
اختلالات در عرضه ارز، به خصوص دلار، می‌تواند در بازار آزاد تأثیر مستقیمی بر قیمت آن بگذارد. اگر تقاضا برای دلار بالا باشد و عرضه کاهش یابد، قیمت دلار افزایش می‌یابد. همچنین تغییرات در بازارهای جهانی، مانند تغییر قیمت نفت یا وضعیت اقتصادی کشورهای دیگر نیز می‌تواند بر مسیر دلار در ایران تأثیرگذار باشد.
مسئولان چه پاسخی دارند؟
وزیر اقتصاد وعده داده بود که نرخ ارز رسمی را افزایش و نرخ ارز آزاد را کاهش می‌دهد؛ اما حالا از وعده وزیر فقط افزایش ارز رسمی است که روزانه محقق می‌شود.
دلار در بازار آزاد به ۹۱ هزار تومان رسیده است و تقریبا روزانه رکورد جدیدی ثبت می‌کند. وزیر اقتصاد هم که پیش از این چند روز یکبار از قیمت ارز و تک نرخی شدن آن صحبت می‌کرد سکوت کرده و در آخرین اظهار نظر گفته «مسائل ارزی به من مربوط نیست از فرزین بپرسید.»
سیاست ارزی دولت چهاردهم که توسط وزیر اقتصاد پیگیری می‌شود تک نرخی کردن ارز و کاهش دخالت دولت در بازار ارز است. موضوعی که وزیر اقتصاد پیش از این در شروع دولت اینگونه به آن اشاره کرده است که «حتما ارز را با همکاری بانک مرکزی تک نرخی می‌کنیم. وقتی نرخ نیما را به نرخ بازار نزدیک کنیم، دلار بازار آزاد ارزانتر می‌شود.»
اما این تنها اظهار نظر وزیر اقتصاد درباره ارز تک نرخی نیست. او شهریور ماه بار دیگر این موضوع را گفت که «درباره بازار ارز سیاست جدیدمان این است که بازار به نرخ نیما نزدیک شود. هم دلار نیما را افزایش می‌دهیم و هم‌نرخ بازار را کاهش می‌دهیم.»
از زمان این صحبت‌ها چند ماه گذشته است، دلار نیما دیگر وجود ندارد و دلار توافقی در بازار ارز تجاری کشف قیمت می‌شود؛ اما دلار آزاد ۲۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرده است.
رئیس کل بانک مرکزی هم که معتقد بود «بازار ارز توافقی به بازار ارز غیررسمی علامت‌دهی خواهد کرد و نرخ بازار غیررسمی را هم کاهش خواهد داد» حالا سکوت کرده است و بیش از یک ماه است که درباه نرخ ارز صحبت نمی‌کند.
در این شرایط بازار ارز آزاد عملا به همه بازارها سیگنال‌دهی می‌کند و بسیاری از مردم معاملات خود را بر اساس آن تنظیم می‌کنند؛ اما بانک مرکزی بدون توجه به آن تمرکز خود را بر روی بازار ارز توافقی گذاشته است و کالاها نیز در بازار با گرانی ارز رسمی و غیررسمی روز به روز گرانتر می‌شوند.
منبع: نماداقتصاد
