افزایش قیمت‌ها در اردیبهشت؛ تورم قوی استارت زد+ نمودار
میزان افزایش قیمت‌ها در اردیبهشت سال 1404 نسبت به اسفند سال گذشته به بالاترین مقدار در حداقل 14 سال گذشته رسیده است.
تا قبل از اردیبهشت سال جاری رکورد تورم دو ماهه در اختیار سال ۱۴۰۲ بوده است. به بیان دقیق‌تر در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ تورم دو ماهه ابتدایی معادل ۶.۶ درصد محاسبه شده است. با این‌وجود در اردیبهشت امسال این رقم به ۶.۷ درصد رسیده است. در واقع قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات در اردیبهشت نسبت به اسفند سال گذشته ۶.۷ درصد افزایش داشته است. این رقم بالاترین تورم دو ماهه ابتدایی در حداقل ۱۴ سال گذشته است. برخی کارشناسان اقتصادی باور دارند که افزایش نرخ ارز و شکل‌گیری انتظارات تورمی عامل این رخداد است.
براساس گزارش اکوایران، همچنین در سال‌های قبل‌تر نیز، بود و نبود برجام و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اصلی‌ترین عوامل در جهت افزایش تورم تلقی شده‌اند.
اثر بود و نبود برجام بر تورم
انعقاد توافق برجام در سال ۱۳۹۴ به رفع بسیاری از تحریم‌های اعمال شده علیه اقتصاد ایران منجر شد. در واقع فروش نفت ایران بسیار راحت‌تر از گذشته صورت گرفت و از همین‌رو درآمدهای دولت افزایش و کسری بودجه کاهش یافت. کسری بودجه یکی از مهمترین عوامل ایجاد تورم در اقتصاد ایران است چرا که وقتی مخارج دولت از درآمد آن پیشی می‌گیرد ، تامین این کسری از طریق مراجعه دولت به شبکه بانکی صورت می‌پذیرد. شبکه بانکی نیز در نتیجه این اقدام به بانک مرکزی بدهکار شده و این امر موجب افزایش نقدینگی و تورم در اقتصاد می‌شود.
به بیان دقیق‌تر بعد از امضای برجام در تیرماه ۱۳۹۴ ، نرخ تورم دو ماهه ابتدایی در سال ۱۳۹۵ به پایین‌ترین مقدار در حداقل ۱۴ سال گذشته رسید. به عبارتی قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات در اردیبهشت ۹۵ نسبت به اسفند ۹۴ کمتر از ۱ درصد افزایش یافت.
با این‌حال کاهش تورم دو ماهه ابتدایی هر سال بعد از توافق ایران و قدرت‌های جهانی دوام چندانی نیافت و خروج آمریکا از این توافق موجب شد تا تورم افزایش یابد. به بیان دقیق‌تر در سال ۹۸ تورم دو ماهه ابتدایی سال به ۵.۶ درصد رسید که بالاترین تورم در دهه ۹۰ محسوب می‌شود.
وضعیت تورم در دو سال اخیر
دهه ۱۴۰۰ با روی کار آمدن دولت سیزدهم همراه بود. در ابتدای سال ۱۴۰۱ این دولت اقدام به اجرای سیاست موسوم به جراحی اقتصادی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کرد. این امر موجب شد تا تورم در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ به بالاترین مقدار از سال ۱۳۹۰ برسد. همچنین تورم دو ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ معادل ۶.۶ درصد برآورد شده که از سال ۹۰ بی سابقه بوده است. با این‌حال در سال جاری افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ نسبت به اسفند ۱۴۰۳ معادل ۶.۷ درصد ثبت شده که این امر به معنای شکسته شدن رکورد سال ۱۴۰۲ است.
تورم دو ماهه ۶.۷ درصدی در سال جاری احتمالا به دلیل افزایش انتظارات تورمی در نتیجه افزایش شدید نرخ ارز است.