
افزایش فشار نقدینگی بانکها در شب عید
طبق گزارش جدید بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۱۳ اسفندماه، ۲۳ بانک در مجموع ۳۲۳ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان اعتبار درخواست کردهاند که نسبت به هفته پیشین، افزایش قابل توجهی را نشان میدهد.
به گزارش تجارت ایدهآل، به نظر میرسد نقدینگی موردنیاز بانکها در روزهای منتهی به سال جدید افزایش یافته چرا که حجم درخواست اعتباری این نهادها از بانک مرکزی به بالاترین سطح خود از حداقل ابتدای امسال رسیده است.
بر اساس تازهترین آمار بانک مرکزی از عملیات بازار باز تا تاریخ ۱۳ اسفندماه، بانکها در مجموع اعتباری بالاتر از ۳۲۰ هزار میلیارد تومان درخواست کردهاند و حدود ۸۰ درصد از این درخواستها مورد تأیید قرار گرفته است. افزایش حجم تقاضا طی چندین حراج اخیر و مراجعه بیشتر بانکها به بازارهای شبانه و بینبانکی، گویای کمبود نقدینگی در نظام بانکی است.

اعتباردهی به بالای ۲۵۰ همت رسید
همانگونه که افراد برای اخذ وام به بانکها رجوع میکنند، بانکها نیز بهمنظور تأمین مالی و دریافت اعتبار به بانک مرکزی مراجعه دارند. این فرایند در چارچوب عملیات بازار باز انجام میشود. در این سازوکار، بانکها اوراق خود را نزد بانک مرکزی به گرو میگذارند و میزان اعتبار مورد نیازشان را اعلام میکنند. سپس بانک مرکزی مشخص میکند چه بخشی از این تقاضا را میپذیرد و بانکها با چه نرخ سود و در چه سررسیدی ملزم به بازخرید اوراق خواهند بود.
طبق گزارش جدید بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۱۳ اسفندماه، ۲۳ بانک در مجموع ۳۲۳ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان اعتبار درخواست کردهاند که نسبت به هفته پیشین، افزایش قابل توجهی را نشان میدهد. این رقم بالاترین حجم درخواست از حداقل ابتدای سال جاری است.
در همین هفته، بانک مرکزی با ۲۶۱ هزار میلیارد تومان از این سفارشها موافقت کرده در حالی که در هفتههای گذشته این رقم روی ۲۵۰ همت ثابت مانده بود. همچنین، نسبت قبولی به کل درخواستها که در هفته پیش ۸۴ درصد بود، اکنون به ۸۰ درصد رسیده است. در ماههای اخیر، این نسبت غالباً در محدوده ۷۰ درصد قرار داشت و از اواخر تابستان به بعد، بانک مرکزی از تأیید همه درخواستهای اعتباری بانکها خودداری میکرد.
برخی تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که علت اصلی این رویکرد بانک مرکزی، کاهش شدت سیاست پولی انبساطی برای مهار نقدینگی و تورم است. هنگامی که بانکها نتوانند بهطور کامل نیازهای مالی خود را از بانک مرکزی تأمین کنند، به شبکه بانکی رجوع میکنند.
در حراج این هفته، سررسید اعتبارها هفتروزه بود و بانکهای دریافتکننده اعتبار میبایست طی شش روز بدهی خود را تسویه کنند. این تسویه از طریق بازخرید اوراقی که نزد بانک مرکزی به گرو گذاشتهاند، با نرخ سود سالانه ۲۳ درصد انجام میشود.
این فرآیند گروگذاری اوراق و بازخرید آن در نظام بانکی با نام «ریپو» شناخته میشود. به بیان دیگر، بانکها در ابتدا اوراق خود را با قیمت و نرخ تعیینشده توسط بانک مرکزی به این نهاد میفروشند و در مقابل، اعتبار دریافت میکنند، اما متعهد هستند در پایان هفت روز، این اوراق را با نرخ سالانه ۲۳ درصد دوباره از بانک مرکزی بازخرید کنند.
تا سیزدهم اسفندماه، ۲۵۱ همت از توافقات بازخرید گذشته سررسید شده و ارزش مانده توافق سررسیدنشده به ۲۶۱ همت رسیده است.
افزایش فعالیت در بازار شبانه
یکی دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت نیاز مالی بانکها، بازار قاعدهمند یا بازار شبانه است. نرخ بهره در این بازار ۲۴ درصد در نظر گرفته شده و بانکها موظفاند اوراق خود را به گرو بگذارند و طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت، آنها را با نرخ سود تعیینشده بازخرید کنند.
طی هفت روز منتهی به ۶ اسفند ماه، به طور میانگین روزانه بین ۵۰ تا ۶۱ همت اعتبارگیری در این بازار صورت گرفته است. به گفته برخی تحلیلگران، این سطح قابل توجه از اعتبارگیری در بازار شبانه، تأییدی بر کسری نقدینگی بانکهاست، چرا که بازار شبانه نیز یکی از مسیرهای تأمین مالی بانکها در شبکه بانکی به حساب میآید.
در روز ۷ اسفند، ۶ بانک در مجموع ۵۰ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان اعتبار قاعدهمند دریافت کردند و در پایان این روز، سررسید ۵۲ هزار و ۹۹۰ میلیارد تومان از این اعتبارات فرا رسید. طی روزهای هشتم تا سیزدهم اسفند نیز این فرایند ادامه داشته، اما سطح آن تا ۶۱ همت نیز در برخی روزها افزایش یافته است. در آخرین روز، ۴۵.۹ همت اعتبارگیری قاعدهمند صورت گرفته و ۵۰.۸ همت از اعتبارات قبلی سررسید شده است
علت تورم افسارگسیخته بانک ها هستند چون بانک ها هیچ دارایی از خودشان ندارند ولی پول مردم را میگیرند و سپس با نزول بالایی این پول را به گردش درمیاورند و در تمام ادوار و حکومت ها اعمال نزولخواری خودشان را قانونی ثبت میکنند تا جای هیچ بحثی وجود نداشته باشد ایه دویست هفتادو پنج بقره: کسانی که ربا میخورند [در میان مردم برای امور زندگی خود] به پای نمیخیزند، مگر مانند به پای خاستن کسی که شیطان او را با تماس خود آشفته حال کرده [و تعادل روانی و عقلیاش را مختل ساخته] این بدان سبب است که آنان گفتند: خرید و فروش هم مانند رباست. در حالی که خدا خرید و فروش را حلال، و ربا را حر ام کرده است. پس هر که از سوی پروردگارش پندی به او رسد و [از کار زش ت خود] بازایستد، سودهایی که [پیش از تحریم آن] به دست آورده، مال خود اوست، و کارش [از جهت آثار گناه و ک یفر آخرتی] با خداست. و کسانی که [به عمل زشت خود] بازگردند [و نهی خدا را احترام نکنند] اهل آت شاند، و در آن جاودانهاند. (۲۷۵) در ضمن کشورهایی که تورم کم دارند یا منفی است بدلیل ندادن سود به سپرده های سرمایه گذاران داخلی و خارجی است چون سرمایه گذار را وادار به سرمایه گذاری در شرکتها و بورس میکند و نیازی به تحمیل هزینه سود سرمایه گذاران داخلی و خارجی نیست پس التزام بانکها به پرداخت سود سپرده گذاری را بسیار کاهش میدهد در نتیجه نقدینگی کاهش می یابد، و در ضمن سود پرداخت وام ها کم شده واین راهبرد عملی کاهش تورم در یک کشور است ولی در ایران چون بانکها نمیتوانند به سپرده های سرمایه داران و سرمایه گذاران سود معدل وام پرداخت کنند، راه بسیار خطرناکی به نام خلق پول جهت توزیع سود سپرده های بانکی ایجاد میکنند و برای تامین و تراز بانکی از ایجاد تعرفه های ارزی استفاده میکنند که منجر به بالا رفتن نرخ ارز در مقابل پول کشور میشود و همه این گرفتاریها را گردن تحریم و….. میاندازند